Vraag en antwoord

Het bestek voor een staalconstructie vermeldt dat de constructie moet worden gefabriceerd volgens 'uitvoeringsklasse EXC3' volgens NEN-EN 1090-2. Op de tekeningen staat echter aangegeven 'veiligheidsklasse 3'. Is 'veiligheidsklasse 3' identiek aan 'uitvoeringsklasse EXC3'? 

Nee. Veiligheidsklasse 3 is een begrip dat wordt gebruikt in NEN 6700 en NEN 6702. De uitvoeringsklasse EXC3 is een begrip afkomstig uit NEN-EN 1090-2.
De veiligheidsklasse geeft de klasse van bouwwerken (of delen van bouwwerken) aan, waarin per veiligheidsklasse de minimaal vereiste betrouwbaarheidsindex is aangegeven. De uitvoeringsklasse stelt eisen aan de vervaardiging van de constructie en is gerelateerd aan type constructie. Zo zal bijvoorbeeld een eenvoudige loods in EXC1 vallen en een kerncentrale in EXC4. NEN 6700 en 6702 zijn door NEN ingetrokken op 31 maart 2010 (er wordt niet langer onderhoud aan deze normbladen gepleegd) en worden vervangen door NEN-EN 1990 (Eurocode 0) en NEN-EN 1991 (Eurocode 1). Omdat NEN 6702 nog steeds wordt aangestuurd door het Bouwbesluit 2003 (het nieuwe Bouwbesluit 2012 verwijst naar de Eurocodes) wordt NEN 6702 nog veel gebruikt in berekeningen, ondanks dat deze norm is ingetrokken. De Eurocode geeft echter het veiligheidsniveau niet aan met veiligheidsklassen maar met gevolgklassen (consequence classes (CC)). Er bestaat een verschil tussen de veiligheidsklassen in de 'oude' normen en de gevolgklassen in de Eurocode.
• NEN 6702. Voor industriegebouwen is meestal veiligheidsklasse 2 van toepassing, waarbij moet worden gerekend met een belastingfactor γ_f;g;u = 1,2 voor de permanente belasting en γ_f;q;u = 1,3 voor de veranderlijke belasting. Voor kantoor- en winkelpanden is meestal veiligheidsklasse 3 van toepassing met een belastingfactor γ_f;q;u= 1,5 voor de veranderlijke belasting. De constructeur bepaalt op grond van NEN 6702 welke veiligheidsklasse voor het project van toepassing is.
• NEN-EN 1990. Eurocode 0 werkt niet met veiligheidsklassen, maar met gevolgklassen. In de tabel is de relatie aangegeven tussen de oude veiligheidsklasse en de nieuwe gevolgklasse. De gevolgklassen in NEN-EN 1990 komen echter niet precies overeen met de veiligheidsklassen volgens NEN 6700. In het algemeen geldt:
- gevolgklasse CC1 correspondeert met zowel veiligheidsklasse 1 als 2;
- gevolgklasse CC2 correspondeert met veiligheidsklasse 3;
- gevolgklasse CC3 is bedoeld voor draagconstructies in zeer hoge of anderszins bijzondere bouwwerken, waarbij de gevolgen van bezwijken zeer groot kunnen zijn.

Naast de gevolgklassen kent de Eurocode het begrip betrouwbaarheidsklasse (reliability class). De betrouwbaarheidsklassen RC1 tot en met RC3 corresponderen met de gevolgklassen CC1 tot en met CC3. Aan de betrouwbaarheidsklassen is een betrouwbaarheidsindex gekoppeld die de waarden van de partiële factoren aan de belastingkant bepalen.
De uitvoeringsklasse wordt bepaald door de opdrachtgever in samenspraak met de constructeur. Om de uitvoeringsklasse te bepalen is in EN 1090-2 de informatieve bijlage B opgenomen.

Volgens de hier gebruikte methode wordt de uitvoeringsklasse bepaald uit de gevolgklasse, de gebruikscategorie (service category (SC)) en de productiecategorie (production category (PC)). Uit het voorgaande blijkt dat de 'oude' veiligheidsklasse 3 overeenkomt met CC2. Voor bijvoorbeeld constructies in veiligheidsklasse 3 - die overwegend statisch worden belast (SC1 in S355 (PC2) - zou volgens deze informatieve bijlage gelden dat de constructie moet worden gemaakt volgens uitvoeringsklasse EXC2. De bedoeling is om de bepaling van de uitvoeringsklasse op te nemen in Eurocode 3. Daar hoort deze immers ook. Het voorstel zoals dat er nu ligt is aanzienlijk eenvoudiger dan de methode van bijlage B volgens de EN 1090. In het algemeen geldt: hoe hoger het nummer van de klasse, des te zwaarder de eisen die aan de vervaardiging worden gesteld.

• NEN 6700
• NEN 6702
• NEN-EN 1090-2
• NEN-EN 1990